Een groep koningsvarens. Hier moet je dan een cirkel omheen trekken.

Op Fontebona hebben wij nogal wat varens. Om te beginnen adelaarsvarens. Teveel. En nog veel meer wat wij gewone varens vinden, zoals de mannetjes- en vrouwtjesvarens, dubbelloof, tongvaren en ik weet niet welke nog meer. Blij zijn we met de koningsvaren (Osmunda regalis). De koningsvaren groeit op plekken waar zich ondergronds water bevindt. Daarmee is deze varen een ondubbelzinnige aanwijzing als je water of zelfs een bron zoekt.

Nou goed. Dat wisten we eigenlijk al. Een bron hoeven we op Fontebona niet meer te vinden. Ons land is zelfs naar de bron, de Goede Bron / Fonte Bona genoemd. En inderdaad, op veel plekken waar wij stroompjes vermoeden omdat de vegetatie er weelderiger groeit dan elders, staat de koningsvaren.

Sjonge, leuk hoor. Gaaap! Hm ja, maar er zit meer verhaal achter. De sporen van de koningsvaren heten in het Spaans ook wel "flores de Perún", bloemen van Perunu, de dondergod. Volgens de Slavische mythologie zouden deze sporen magische krachten bezitten. Zo zouden zij bezitters van de sporen het vermogen geven demonen te verslaan, wensen te vervullen, geheimen te onthullen en de taal der bomen te begrijpen. Toemaar. Een krachtige plant. Nou is sporen zoeken een moeizaam en angstaanjagend werk. Zeggen ze. In oude tijden diende op "Kupalanacht", tijdens de midzomernacht te worden gezocht. Dat tijdstip werd vervroegd naar Pasen na de komst van het christendom. Maar nog altijd moet de sporenzoeker binnen de rondom de varen getrokken cirkel blijven om de hinderlagen van de demonen te ontlopen. Mooi toch?

De bruine sporen of bloemen van de koningsvaren

De naam Osmunda komt waarschijnlijk van Osmunder, een Keltische naam voor de Germaanse god Donar. Wat dan weer overeenkomt met de verwijzing naar de dondergod Perunu en de constatering dat de bliksem wel vaker inslaat op plekken waar water opwelt. Waar dus de koningsvaren is te vinden.

De koningsvaren is een mooi ding. Prachtige dubbelgeveerde frisgroene bladeren met nerven die als een soort van korte puntige vingers uitlopen. Op en om Fontebona wordt hij al snel meer dan anderhalve meter hoog en dubbel zo breed. De plant zou makkelijk tot honderd jaar oud worden. Een imposante verschijning. En omdat wij niet de enigen zijn die het een mooie plant vinden maar ook vanwege zijn relatieve zeldzaamheid is de koningsvaren beschermd.

Puntige vingers

Hartstikke beschermd, dus eigenlijk alleen maar kijken kijken, niet aankomen. Af en toe staat zo´n joekel toch teveel in en zelfs op de weg. Ik heb inmiddels aardig wat verplaatsingservaring. Een volwassen plant heeft een knol van zeker 40 centimeter doorsnee. Bijna niet kapot te krijgen. Ik heb er wel eens eentje in onze onwetende beginperiode hier na een half jaar teruggevonden. Totaal vergeten. Hop de grond in en jahoor. Die kwam gewoon weer op. Wat een plant. Ook op zomaar een plek groeien ze, weet ik sindsdien. Tegenwoordig zet ik koningsvarens met hun voeten terug in het water. Harder dan ooit groeien ze door. Wel honderd jaar. Met recht de koning onder de varens.